Türkiye’nin çevre kirliliğinin önlenmesi, dönüştürülebilir atıkların yeniden kullanımı ve israfa karşı başlattığı ‘Sıfır Atık’ projesi, 5. yılını doldurdu. Emine Erdoğan’ın himayesinde hayata geçen proje sayesinde geri dönüşüm oranının yüzde 27’ye yükseldiği açıklanırken, bugüne kadar 20.4 milyon ton karton, 5.4 milyon ton plastik, 2.3 milyon ton cam, yarım milyon ton metal ve 5.2 milyon ton organik atığın geri dönüşüme tabi tutulduğu belirtildi.
Projenin 5. yılında dün İstanbul’da ‘3. Sıfır Atık Zirvesi ve Ödül Töreni’ düzenlendi. Haliç Kongre Merkezi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde gerçekleştirilen zirveye ilk kez sokak toplayıcıları da davet edildi. Törende sahneye ilk olarak iklim elçisi gençler çıktı. Gençler, küresel ısınmaya yönelik ARGE çalışmalarının artırılmasını talep ederek, 2053 yılı için ‘net sıfır emisyon’ hedefinin açıklanmasından dolayı mutluluk duyduklarını dile getirdiler. Ardından da zirveye katılan Lübnan Çevre Bakanı Nasır Yasin ve Sri Lanka Çevre Bakanı Naseer Ahmed birer konuşma yaptı.
Törende Bakan Kurum, “Dünya Ortak Evimiz” kitabının sembolü haline gelen nesli tükenmiş bir kuşun geri dönüştürülebilir atık kumaşlardan yapılmış tablosunu Erdoğan’a hediye etti.
‘Tabiat insanın yuvası’
Sıfır Atık projesini başlatan Emine Erdoğan törende yaptığı konuşmada, Sıfır Atık hareketinin Birleşmiş Milletler’in aldığı kararla küresel bir boyuta taşındığına dikkati çekti. Erdoğan, BM Genel Kurulu’nun aldığı karar ile her yıl 30 Mart gününün, ‘Uluslararası Sıfır Atık Günü’ olarak tüm dünyada kutlanacağını hatırlatarak şunları söyledi:
“Tüm inançlarda tabiat insanın yuvası anavatanıdır. Ne yazık ki bugün tabiat yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Dünyanın tüm kaynaklarını tüketiyoruz. Hızlı üretim ve tüketim alışkanlıklarıyla oluşan kaynak arayışımızda bizden sonraki nesillerin hakkını kullanıyoruz. Doğal kaynakları tüketirken de atık dağlarının oluşmasına neden oluyoruz. Son 1 asırdır ürettiğimiz plastik atık miktarı, dünyadaki tüm canlıların ağırlığının 2 katına ulaştı. Artık sorunu konuşmaktan öteye geçip, çözümün bir parçası olmalıyız. İşte bu vizyonla 5 yıl önce başlattığımız Sıfır Atık projesi, insanlığın geleceği için başlatılmış sorumluluk hareketidir. Modern insanın unuttuğu tabiatla arasındaki bağını pekiştirme yolunda atılan bir adımdır. Ve zamanla Sıfır Atık projesi kar topu misali gönülden gönüle büyüdü.”
‘Seyirci kalmayacağız’
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da törende yaptığı konuşmasına Sıfır Atık projesini ülkeye kazandıran Emine Erdoğan’a teşekkür ederek başladı. Yüzyılın başında savaşlarda insanların ve çocukların öldüğünü vurgulayan Kurum, “Bugün çocuklarımızı tehdit eden yeni silah; anne sütünde bile bulunan mikro plastiktir. İnsanoğlu dünyanın bu hale getirilmesinin hem faili hem de mağdurudur. Bu körleşmenin en büyük müsebbibi kendisine her şeyi az, başkasına her şeyi çok gören ülkelerdir” dedi. Kurum 2053 yılına kadar bütün atıklarını dönüştüren bir ülke olmayı hedeflediklerini kaydetti.
Plastiksiz zirve
“Yıl 2053 Atıksız Bir Dünya” başlıklı müzikalin sergilendiği zirvede, “Sıfır Atık 5. Yıl Filmi” de gösterime sunuldu. Zirvede, depozitolu atıkların iade sistemi de görücüye çıktı. Alana konulan 2 farklı depozito iade makinesinde görevliler, sistemin nasıl işleyeceğini uygulamalı olarak anlattı. Zirvede MasterChef’ler de “Sıfır Atık Mutfağı” kurarak, sıfır atık yemekleri pişirdi. Öte yandan sanatçı Deniz Sağdıç tarafından, nesli tükenen Kauai kuşu da, atık malzemeler kullanarak sanat eserine dönüştürüldü. Plastiğin kullanılmadığı zirvede, stantlar da dönüştürülebilir ahşap malzemelerden oluştu. Zirvede kâğıtların, akülerin nasıl geri dönüştürüldüğü sergilendi.
Erdoğan’ın zirvede giydiği kıyafetin geri dönüştürülmüş kumaşlardan tasarlandığı öğrenildi.
Ödül alan isimler ve kurumlar
Zirvede “Sıfır Atık Yerel Yönetim Ödülü” üst kategorisinde yer alan “En İyi Uygulama” ödülü Sancaktepe Belediyesi, Kızılcahamam Belediyesi ve Selçuklu Belediyesi; “Sıfır Atık Yönetim Sistemi Kurulumu” ödülü ise Zeytinburnu Belediyesi, Osmaniye Belediyesi ve Esenler Belediyesi’ne verildi.
“Sıfır Atık En İyi Uygulama” ödülüne, üniversite kategorisinde Yıldız Teknik Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi; kurum-kuruluş kategorisinde Aselsan, Eskişehir Şehir Hastanesi, ANGİAD ve TOKİ değer görüldü.
“Sıfır Atık Spor Ödülleri”, kulüp kategorisinde Konyaspor Kulübü, Fenerbahçe, Yıldız Kadın Boks Milli Takımı’na; sporcu kategorisinde de milli sporcular Merih Demiral ve Şahika Encümen’e takdim edildi.
Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Fatih Çekirge ve TRT belgesel yapımcısı Doğan Akdoğan, “Sıfır Atık Medya Ödülü”ne layık görüldü.
Ali Koç, Erdoğan’a forma takdim etti.
“Sıfır Atık Sürdürülebilirlik Ödülü” Nezihe Duygu Badem Uylukçuoğlu, Erhan Kan, Taşkın Hendem’e, “Sıfır Atık Yenilikçilik Ödülü”, GİSAŞ, TOGG ve Bircam’a, “Sıfır Atık Bilim, Kültür ve Sanat Ödülü” sanatçı Deniz Sağdıç ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’a, “Sıfır Atık Çevre Kahramanları Ödülü” Rahim Demirbaş, Sabiha Çetinkaya Kuş, Erik Ahlström’a, “Sıfır Atık Sosyal Sorumluluk Ödülü” Halkbank Genel Müdürü Osman Aslan, Hatay Yeşil Doğa Kadın Girişim Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Nisa Nur Çetin ve tarih öğretmeni Ferda Salık’a takdim edildi.
“Sıfır Atık Sivil Toplum Ödülü” Sokak Atıkları Toplayıcılar Derneği Başkanı Recep Karaman, Let’s Do It Türkiye! Başkanı Cengiz Kasak, Gıda Kurtarma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Berat İnci’ye verilirken, “Sıfır Atık Girişimcilik Ödülü” mühendis Merve Atalay, kimyager Murat Mülayim, öğretmen Songül Oktaylar, içerik üreticisi Ceren Özcan Tatar’a, BioLive CEO’su Duygu Yılmaz’a verildi.
“Sıfır Atık Katkı Verenler Ödülü” Milli Eğitim Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na takdim edildi.