Dyson ve National Geographic, İstanbul’daki hava kirliliğine dikkat çekmek için iş birliği yaptı. Dyson’ın hava kirliliği ölçüm ekipmanı Dyson Backpack ile İstanbul sokaklarında gün içerisinde maruz kalınan hava kirliliğinin ölçümü yapıldı.
Dyson hava temizleyicilerindeki algılama teknolojisini kullanan Dyson Backpack, hareket halindeyken hava kirliliği verilerini toplayan, taşınabilir bir hava kirliliği ölçüm cihazı olarak tanımlanabilir. Dyson, dünya çapında gerçekleştirdiği projelerle, Dyson Backpack’i insanların hava kirliliğine maruz kalmalarını aktif olarak azaltmak için kullanmayı ve global düzeyde hava kalitesi hakkında farkındalık yaratmayı hedefliyor.
Havayı Koklayan Adam olarak bilinen Meteoroloji Uzmanı Bünyamin Sürmeli, Dyson Backpack’i sırt çantasını takarak taksi ve metroya bindi. Kalabalık sokaklardan geçti ve kafelere gitti. Dyson mühendisleri, Dyson Backpack’teki hava sensörü ve GPS verilerini analiz etti.
Araştırma sonuçları; kalabalık ortamlara girmek, yoğun caddelerde yürümek, toplu taşıma araçlarının bulunduğu yerlerde dolaşmak ve arabayla seyahat etmek gibi aktivitelerin PM2.5, VOC (Uçucu Organik Bileşikler) ve NO2 (Azot Dioksit) gibi kirleticilerde ani bir artışa neden olduğunu gösteriyor.
Sürmeli’nin yol kenarında dururken maruz kaldığı PM2.5 oranı ortalama günlük verilerin 47 katı fazlayken, bu verilerin trenden indiği sırada yüzde 4400’ün üzerinde artış gösterdiği tespit edildi. Taksiye binerken ve metro istasyonunda beklerken PM2.5 kirliliğine de maruz kaldığı tespit edildi. PM2.5’e araba lastikleri, fren aşınması ve yoldan kalkan tozun yanı sıra; tren egzozu da neden olabilir. Bu kirletici, insanların sigara içtiği bir bölgeden geçerken, sigaranın yanma sürecinden salındığı sırada da görüldü.
Dış mekanların yanı sıra iç mekanlarda da genel kirliliğe maruz kaldığı görüldü. Bir plazada çalışan Bünyamin’in, ofisine giderken elde ettiği veriler yakınlardaki fast-food tezgahlarından kaynaklı temizlik ürünlerinden yayılan VOC’larda bir artış olduğunu gösterdi. Benzer sonuçlar bir kafeye gittiğinde de görüldü. VOC seviyelerinin ortalama günlük seviyelerin 16 katı olduğu ortaya çıktı. Evinde temizlik yaparken de havada uçuşup toz meydana getiren partiküllerden kaynaklanabilecek PM2.5 de tespit edildi.
Dyson’ın önerileri neler?
Dyson Hava Kalitesi Veri Bilimcisi Scott Lowther, hava kirliliğinden kaçınmak için şu önerileri yaptı:
“Kirli ortamlarda daha az vakit harcamak, hava kirliliğine maruz kalmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Dışarıdaki hava temizse bir alanı havalandırmak, kirli havanın daha temiz bir alternatifle değiştirilmesine yardımcı olabilirken; evde kullanılan bir hava temizleme cihazı bir odanın etrafına daha temiz bir hava yayabilir. Daha az kimyasal içeren, daha doğal temizlik veya kişisel bakım ürünlerini tercih etmek ve sprey haline getirilmiş ürünlerden kaçınmak da kirliliğin azaltılmasına yardımcı olabilir.” dedi.