Hazine ve Maliye Bakanlığı, beklenen açıklamasını gerçekleştirdi ve gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi ihraç edileceğini, talep toplama sürecinin 15 Haziran’dan itibaren yapılacağını belirtti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı daha evvel yaptığı duyuruda enflasyon ve döviz kuru olmak üzere kimi iktisat başlıklarıyla bağlantılı bir açıklamanın yapılacağını aktarmıştı.
Gün içinde dolar/TL kuru 17,52’ye kadar çıkmıştı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni bir açıklama yapılacağını duyurmasının akabinde piyasa beklentilerinin bu istikamete kaymasıyla kur 16,76 düzeyine kadar geriledi.
Beklenen açıklama akşamın ilerleyen saatlerinde geldi.
Yeni enstrümanın açıklanmasının akabinde kur tekrar 17,20’nin üzerine çıktı.
Euro/TL ise kısa süren düşüş sonrası 18,35’in üzerine çıktı.
DEVLET İÇ BORÇLANMA SENEDİNİN DETAYLARI
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi yalnızca gerçek bireylere sunulacak.
Amacın bireylerin tasarruflarını Türk Lirası varlıklarda tutmasının teşvik edilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi olduğu vurgulandı.
Ülke genelinde duyuru ve talep toplama süreçleri yoluyla senet ihraç edilecek.
Senede ait talep toplama süreçleri ile senedin ihracı, kupon ve anapara ödemeleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sitesinde yayınlanacak ve duyuruda belirtilecek bankalar aracılığı ile gerçekleştirilecek.
HANGİ KURUMUN GELİRİNE ENDEKSLENECEĞİ ÖNEMLİ
Dünya gazetesinin haberine nazaran 1990’lı yıllarda da yapılan ve 2010 yılına kadar ihraçları devam eden gelire endeksli senetler ziyan etmesi mümkün olmayan bir kamu kurumuna endeksleniyor ve kupon ile ana para ödemeleri belirleniyor.
Gazeteye konuşan bankacılık kaynakları yeni enstrümanın faizinin ve vadesinin ihraç duyurusunda aşikâr olacağını belirtti.
Bu kaynaklara nazaran belirlenecek kurum değerli; yüksek gelirli kurumlar görece yüksek bir faiz verebilir.
Bloomberg HT’nin haberine nazaran de 2009 yılında Hazine Müsteşarlığı emsal bir enstrümanı kamuoyuna sunmuştu.
O periyot gündeme gelen enstrümanın getirilerinin, Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO), Devlet Materyal Ofisi (DMO) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KEGM) bütçeye aktarılan hisselerden oluşması öngörülmüştü.
“HAZİNEYE YÜK GETİRECEKTİR”
Enflasyonun Mayıs ayında 1998 yılından beri en yüksek düzeyine çıkarak yüzde 73,5 olarak açıklanması, yüzde 14 olan siyaset faizi ile ortasındaki makasın daha da yükselmesine yol açtı.
Bu yüzden uzun vakittir piyasada enflasyon endeksli yeni bir enstrümanın açıklanması beklentisi vardı.
Bunda Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) sisteminin bireyleri enflasyona karşı korumamasının da tesiri bulunuyor.
Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan bu beklentiye paralel bir açıklama gelmedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı devlet iç borçlanma senedinin getirisinin ne olduğu, buna bağlı olarak da talebin ne kadar olacağı şimdi bilinmiyor.
Ancak analistler ve ekonomistler, açıklanan bu enstrümanın enflasyon ve yükselen kura karşı bir müdafaa sağlaması ya da kurun yükselişini durdurmasını beklemiyor.
“FAİZİ ARTIRMAMAK İÇİN”
Icrypex’ten Strateji Geliştirme Müdürü Tuğba Özay, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı devlet iç borçlanma senedinin KKM üzere hazineye yük getireceğini vurguluyor.
BBC Türkçe’ye konuşan ekonomist Özay, faiz artırmamak için KKM ve devlet iç borçlanma senedi üzere yeni adımların duyurulduğunu açıklıyor:
“Bu açıklamaların tesiri çok kısa periyodik. Bu şekil açıklamalar bu formda yapılmamalı, hele ki itimat ortamı zedelenmiş, enflasyon ve kur artmaya devam ederken…
“Bunlar günü kurtarma gayretleri. Bunların hiçbir sorunu çözebilecek adımlar değil. Yalnızca sıkıntıların tahlilini öteliyoruz ve hazinenin yükünü artırıyoruz.”
KURDAKİ YÜKSELİŞİN NEDENLERİ
Son günlerde dolar/TL kurundaki yükselişin hızlanmasının yanı sıra Türkiye’nin risk primi göstergesi olan CDS’leri de yükselmekte.
İhracatın artmasını hedefleyen yeni iktisat modeline karşın dış ticaret açığı ise Mayıs ayında bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 157 arttı.
Ekonomist Özay, enflasyonun, dış ticaret açığının, cari açığın, TL’deki bedel kaybının artmaya devam etmesinin, TL’ye ve iktisada itimadın daha da azalmasına yol açtığını vurguluyor:
“Hem hazinenin borcu hem cari açığın artması… En korkulan ikiz açıktır, kamu borcu ve dış ticaret açığının birebir anda artması. Buraya mı gidiyoruz telaşlarının ortaya çıkmasına yol açıyor.
“Dünyada para inançlı limanlara artmaya devam ediyor. Dolarda mali sıkılaşmadan dolayı bir güçlenme var, TL’nin kendi sebepleri dolasıyla kıymet kaybı da devam edince kurdaki yükseliş hızlanıyor.”